Do końca lat 90. ub. wieku Racławice Śląskie było znaczącym węzłem kolejowym południa Opolszczyzny. Zatrzymywały się tutaj pociągi międzynarodowe, a kolej była największym pracodawcą. Dawniej w każdym racławickim domu mieszkał przynajmniej jeden kolejarz.
W 1876 roku zakończono budowę dwóch ważnych linii kolejowych: tzw. Kolei Podsudeckiej, która połączyła Legnicę, Świdnicę oraz Nysę z Koźlem oraz tzw. Kolejki Głubczyckiej, która od strony Raciborza i Głubczyc łączyła się z Koleją Podsudecką właśnie w Racławicach Śląskich, gdzie w ciągu kolejnych 30 lat znacząco rozbudowano infrastrukturę kolejową, tworząc znaczący węzeł.
Jeszcze w 1876 roku w północno-zachodniej części wsi zbudowano duży budynek dworca. W owym czasie był największym i najbardziej nowoczesnym budynkiem w Racławicach. Z czasem dobudowano kolejowy wodociąg z wieżą ciśnień i żurawiami wodnymi. Pojawiła się mała lokomotywownia oraz obrotnica parowozów (początek XX wieku). Rozbudowano przestrzeń magazynową i rampy kolejowe do załadunku wagonów. W zachodniej części Racławic do początku XX wieku zbudowano też osiedle kolejowe, gdzie mieszkali przede wszystkim pracownicy racławickiego węzła.
Dworzec kolejowy a w tle ul Prudnicka czyli stare osiedle kolejowe
Budowa kolei w Racławicach była bardzo trudna. Prace przeciągały się z powodu konieczności wzniesienia wysokich nasypów, na których układano torowisko (w niektórych miejscach wysokość nasypu dochodziła do 18 metrów). W samej okolicy Racławic wzniesiono tyle wiaduktów i mostów kolejowych, ile na całym odcinku od Racławic do Kędzierzyna! Przez około dwa lata budowano kamienny most kolejowy nad rzeką Osobłogą. Most ten został zniszczony w 1903 roku. Później zbudowano tam Wielki Most Kolejowy nad Osobłogą (charakterystyczny i najbardziej znany zabytek Racławic Śląskich).
W 1921 roku grupa polskich powstańców przeprowadziła akcje dywersyjne w Racławicach Śląskich, które dały początek III powstaniu śląskiemu. Wysadzono tory pod pociągiem towarowym wjeżdżającym na miejscową stację. Wysadzono tory przy Wielkim Moście Kolejowym oraz Most Kolejowy w okolicy wsi Dzierżysławice.
W marcu 1945 roku w okolicy dworca kolejowego trwały walki. Strona niemiecka została zamknięta w tzw. kotle i była ostrzeliwana przez żołnierzy rosyjskich. Mimo bombardowań i nalotów stacja kolejowa ocalała.
To dworzec kolejowy w Racławicach Śląskim był pierwszym miejscem, w którym nowe życie rozpoczęli przybywający tutaj po II wojnie światowej Polacy. Przyjechali tutaj najczęściej pociągami od strony Głubczyc, ponieważ główna linia kolejowa była używana do wywożenia łupów wojennych przez stronę radziecką.
Do początku XIX wieku przez Racławice Śląskie przejeżdżało od 50 do 100 pociągów dziennie. Zatrzymywały się tuta składy kursujące do: Legnicy, Wałbrzycha, Jeleniej Góry, Świdnicy, Kłodzka, Kudowy-Zdroju, Lądka-Zdroju, Stronia Śląskiego, Brzegu, Nysy, Kędzierzyna-Koźla, Gliwic, Katowic, Bytomia, Mysłowic, Krakowa, Przemyśla, Lublina, Zagórza, Raciborza. Swój postój na stacji w Racławicach Śląskich miał międzynarodowy pociąg relacji Katowice-Berlin.
Dworzec od góry i na górze tory do Głubczyc a na dole tory Kolei Podsudeckiej
Około 15 lat temu zawieszono kursowanie pociągów dalekobieżnych, a na początku XX wieku z linii kolejowej do Głubczyc i Raciborza całkowicie zniknęły pociągi. Zamknięto kasę biletową i poczekalnię. Kolejarzy przeniesiono do pracy m.in. w Nysie i Kędzierzynie-Koźlu. Od tej pory aż do dziś na stacji Racławice Śląskie zatrzymują się tylko pociągi regionalne, a dalekobieżne mijają miejscowość bez zatrzymywania się.
O pięknych czasach kolei w Racławicach przypominają już tylko zachowane obiekty infrastruktury kolejowej oraz organizowane każdego roku pikniki pt. Koleją po pograniczu polsko-czeskim. Na dwa dni imprezy stacja w Racławicach Śląskich znów tętni życiem. Na południowych peronach można zobaczyć atrakcyjne lokomotywy oraz przejechać się drezynami. Wewnątrz urządzana jest wystawa i prezentacji makiety kolejowej. W Racławicach Śląskich działa także Stowarzyszenie Miłośników Kolei. Pielęgnowane są także tradycje kolejarskie. Każdego roku w dniu patronki kolejarzy św. Katarzyny odprawiana jest w miejscowym kościele uroczysta Msza św.
Z lewej na dole węzeł kolejowy w Racławicach Śląskich
Węzeł kolejowy w Racławicach od strony południowej z dobrze widoczną wieżą ciśnień
